Wat hebben vleermuizen met organisatieverandering te maken?

NRC berichtte onlangs over de mogelijkheid die de rechter heeft gekregen om 'meedenkers' in te schakelen. Het doel van deze nieuwe mogelijkheden is om rechterlijke uitspraken een breder maatschappelijk draagvlak te geven. En oplossingen te helpen bevorderen. Meer gezag dus – en minder controverse.

De Raad van State ging de boer op en nodigde experts, zowel bekend als zelfbenoemde, uit mee te denken over de bescherming van vleermuizen in spouwmuren. Als onderdeel van de voorbereiding op een uitspraak in een geschil rond dit onderwerp. De vleermuizenuitspraak van de Raad van State is de eerste waarin deze hoogste bestuursrechter heeft gebruik gemaakt van ‘meedenkers’ zoals belangenclubs en burgers.

Meer draagvlak voor beslissingen en veranderingen is niet alleen belangrijk voor onze rechtspraak. Het is ook belangrijk voor organisaties. Het slagen van veranderingen in organisaties valt of staat bij het creëren van draagvlak. Vaak genoeg zien we gebeuren dat een verandering in organisaties wordt gepland door een kleine groep mensen. Een stafafdeling gaat met een veranderopdracht aan de slag en denkt de verandering uit. En bij dat plannen bedenken we ook diverse tools/handvatten die we aanreiken aan de organisatie om de verandering te realiseren.

Er zijn (minimaal) twee aspecten aan deze aanpak die ervoor zorgen dat we het onszelf onnodig moeilijk maken om de veranderopdracht te laten slagen. Allereerst laten we het bedenken door een kleine groep mensen en ten tweede bedenken we iets nieuws. We maken geen gebruik van oplossingen die al aanwezig zijn in de organisatie. Dit alles leidt tot een beperkt draagvlak voor de verandering.

Het inschakelen van 'meedenkers' is een mooie oplossing voor de rechtspraak om meer draagvlak en begrip te creëren voor hun uitspraken. Niet een kleine club mensen binnen de Raad van State die recht spreekt en gebruik maakt van de eigen kennis, maar juist meer mensen betrekken en oplossingen toelaten die praktisch zijn en werken in de praktijk dragen bij aan uiteindelijk meer gezag, minder controverse en dus een groter draagvlak in de maatschappij.

Hoe zouden wij 'meedenkers' kunnen organiseren in organisaties? Het mooie is dat we niet eens buiten de organisatie hoeven te kijken. Medewerkers hebben vaak al hele goede ideeën en werkwijzen die werken en een oplossing bieden voor de verandering die we willen realiseren. Het mobiliseren van deze kennis is veel minder een zaak van plannen en bedenken maar veel meer een zaak van procesbegeleiding. En deze procesbegeleiding zorgt net zoals het 'meedenk'-voorbeeld voor een groot draagvlak voor verandering in de organisatie. Een hele effectieve en praktische methodiek om deze procesbegeleiding toe te passen bestaat al; dat is Waarderend Onderzoeken (Appreciative Inquiry).

Wil je weten hoe Waarderend Onderzoeken voor jouw organisatie bij veranderopdrachten zou kunnen werken, kijk dat eens hier. Heb je vragen of opmerkingen over deze blog, stuur me een e-mailbericht op: sven@peopleandcompany.nl.